DeRat p.
STUDIORUM RATIONE
79
II
Etenim critica id nobis dat primum verum, de
quo, vel cum dubitas, certus fias; et quo omnem prorsus Academiam
novam profligasse existimatur. |795|
Analysis autem mira methodi facilitate problemata geometrica
antiquis insoluta dissolvit. Et antiqui geometria et mechanica,
tamquam physicae instrumentis, usi sunt; non perpetuo tamen: nostri
iisdem et perpetuo, et melioribus. Nam geometriam analysi
explicatiorem, et mechanicam novamne, nostrae disputationis non
est; novis certe et ingeniosissimis inventis auctam adhibent duces:
et, ne ab iis unquam in tenebricoso naturae itinere deserantur,
methodum geometricam in physicam importarunt, qua veluti Ariadneo
aliquo filo alligati, institutum peragunt iter, et caussas, quibus
haec admirabilis mundi machina a Deo Opt. Max. constructa est, non
iam tentabundi physici, sed velut immensi alicuius operis
architecti describunt. Chemica antiquis prorsus incognita, quibus
adiumentis instruit medicinam! quae chemicorum phaenomenon
similitudine apposita, quam plurimas humani corporis functiones et
morbos nedum coniicit, oculis plane cernit. Certe spargirica, eius
soboles, desiderabatur antiquis: nos eorum voti compotes facti
sumus. Et chemica a quibusdam in physicam invecta est; uti et a
quibusdam mechanica in medicinam. Et chemicophysica nonnulla
meteora aliaque naturae opera manu pene facit: mechanico autem
medicina per machinae momenta humani corporis describit morbos et
curat. At anatome praeter sanguinis circumitum, nervorum originem
et innumeros succos, vasa ductusque humani corporis, per quae iam
praestabat antiquae, microscopii praesidio glandium miliarium,
minutorumque viscerum, plantarum, bombicis insectorumque, et
praecipue ad generationem planissime perspiciendam, ovi incubati
descriptionem; quae omnia antiquorum oculos effugerunt, luculenter
illustrat. Et astronomia, telescopio adiuta, nova sidera, multas
solis easque variantes maculas et erronum phases observat: quae
res